DEVA Partili Elif Esen’den Kritik Uyarı: İşsizlik, Düşen Ücretler ve Kadın İstihdamı

DEVA Partisi Genel Başkan Yardımcısı ve İstanbul Milletvekili Elif Esen, Türkiye’nin iş gücü piyasasındaki sorunları Meclis gündemine taşıdı. Esen, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan’ın yanıtlaması talebiyle sunduğu yazılı soru önergesinde, TÜİK’in 2025 yılı ikinci çeyrek verilerine dikkat çekti.

DEVA Partisi İstanbul Milletvekili Elif Esen, istihdamdaki sınırlı iyileşmenin ardında yapısal sorunların derinleştiğini vurguladı. Sanayi istihdamındaki düşüş ve brüt ücret artışının yüksek enflasyon karşısında reel alım gücünü erittiğini belirten Esen, bunun tüketim ve sosyal gerilim üzerinde olumsuz etkileri olduğunu kaydetti. Ayrıca genç ve kadın işsizliğinin yüksek, kadınların iş gücüne katılımının düşük olmasını alarm verici buldu; sanayide çalışma saatlerindeki azalmayı ise işsizlik riskinin artışı olarak değerlendirdi.

Esen, Türkiye iş gücü piyasasında nitelikli dönüşüm, bölgesel denge ve toplumsal cinsiyet eşitliğini gözeten kapsayıcı politikaların acilen hayata geçirilmesi gerektiğini vurguladı.

Esen, Bakanlığa şu 10 kritik soruyu yöneltti:

1. 2025 yılı ikinci çeyrek itibarıyla Türkiye genelinde asgari ücret ve altında maaşla çalışanların toplam sayısı kaçtır? Bu grubun yaş, cinsiyet ve sektör bazında dağılımı nedir?
2. Aynı dönemde reel ücret artışı dikkate alındığında, temel tüketim gruplarındaki (gıda, konut, ulaşım) fiyat artışları karşısında brüt ücret artışının satın alma gücüne etkisi nasıl hesaplanmaktadır?
3. 2025 yılı itibarıyla çalışan yoksulluğu sınırında ya da altında yaşayan çalışanların oranı nedir? Bakanlığınız bu konuda özel bir izleme ve müdahale programı yürütmekte midir?
4. Sanayi sektöründe istihdam ve çalışılan saatlerde yaşanan düşüşün nedenleri hakkında Bakanlığınızca yürütülen herhangi bir araştırma veya risk değerlendirmesi bulunmakta mıdır?
5. Kadınların iş gücüne katılım oranının OECD ortalamasının oldukça altında kalmasının sebepleri nelerdir? Bu oranı yükseltmek için Bakanlığınız tarafından 2024 ve 2025 yıllarında başlatılan özel destek programları nelerdir?
6. Genç işsizlik oranının %15,9 düzeyinde seyretmesi ışığında, aktif iş gücü piyasası politikaları kapsamında kaç genç birey istihdama kazandırılmıştır? Bu kişilerin % kaçı kayıtlı işlerde istihdam edilmiştir?
7. Bölgesel istihdam eşitsizliklerinin azaltılması amacıyla hangi illerde teşvik programları uygulanmaktadır? Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde kayıtlı istihdamın artırılması için 2025 yılına özgü özel teşvik veya program geliştirilmiş midir?
8. Çalışma süresi azalan iş kolları için kısa çalışma ödeneği, istihdam garantili eğitim programları ya da sektör içi dönüşüm destekleri planlanmakta mıdır?
9. Emek piyasasında yaygınlaşan kayıt dışı istihdama karşı Bakanlığınızın yürüttüğü denetim faaliyetlerinin sayısı ve sonuçları nelerdir?
10. TÜİK istatistiklerinde yer almayan ancak ILO ve OECD gibi uluslararası kuruluşların kullandığı istihdam kalitesi, güvencesizlik, sosyal koruma gibi göstergelerin düzenli olarak ölçülmesi için Bakanlığınızın planladığı bir veri reformu süreci var mıdır?