GENEL BAŞKANIMIZ ALİ BABACAN’IN
13. HAFTALIK DEĞERLENDİRME TOPLANTISI KONUŞMASI
Değerli basın mensupları,
Demokrasi ve Atılım Partisi’nin değerli yöneticileri,
Değerli kadın çalışma başkanlarımız,
Aksaray teşkilatımızın değerli mensupları,
Bugün aramızda olan çok değerli genç sporcu arkadaşlarımız, Kung Fu Türkiye şampiyonu değerleri arkadaşlarımız bizlerle beraberler,
Ekranları başında ve sosyal medya hesaplarımızdan bizleri izleyen değerli dostlarımız,
Hepinizi muhabbetle selamlıyor, haftalık değerlendirme toplantımıza hoş geldiniz diyorum.
Değerli arkadaşlar,
Geçen haftaki değerlendirme toplantımızdan bu yana arka arkaya üzücü haberler aldık.
Çarşamba akşamı genel başkan yardımcımız Mehmet Emin Ekmen Bey’in babasını kaybettik. Cumartesi akşamı ise genel başkan yardımcımız Sadullah Ergin Bey’in babasını kaybettik.
Buradan tekrar, her iki yol arkadaşımıza da başsağlığı diliyor, babalarına Allah’tan rahmet diliyorum. Mekanları cennet olsun inşallah.
Son hafta meydana gelen, yine çok üzücü ve bir o kadar da kaygı verici bir gelişmeye şahit olduk, oluyoruz.
Komşumuz Rusya, komşumuz Ukrayna’yı işgal etmeye başladı.
İnsani açıdan, ekonomik açıdan ve bölgesel güvenlik açısından yıkıcı sonuçları olacak bir saldırı dünyanın gözü önünde gerçekleştiriliyor.
Bu konuya biraz sonra tekrar döneceğim.
Değerli arkadaşlar,
Son bir hafta içerisinde, parti çalışmalarımız oldukça yoğun bir şekilde devam etti, ediyor.
Avrupa’da şöyle bir baktığımızda partimizin de yakından takip ettiği pek çok olay var, bizim de içinde bulunduğumuz olay var ama bir yandan da parti çalışmalarımız kuşkusuz devam etmek zorunda.
Ankara’da, İstanbul’da, Sakarya’da, Hatay’da son bir hafta içerisinde vatandaşlarımızla buluştuk.
Bursa’da Nilüfer ilçe kongremizi coşkuyla, heyecanla tamamladık.
Uzun süredir üzerinde çalışmakta olduğumuz Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem’in sunum ve imza törenini gerçekleşirdik.
Yarın Deva Partisi ikinci kadın zirvesinde buluşacağız.
Cuma günü Hatay Kırıkhan ilçe kongremizi gerçekleştireceğiz. Cumartesi yoğun bir İskenderun programımız var.
İlçe ilçe, mahalle mahalle büyüyoruz. Deva damlaları dalga dalga yurdun dört bir yanına yayılıyor.
Değerli arkadaşlarım,
Bugün, parti olarak, ikinci yaşımızı doldurmamıza bir hafta kala karşınızdayım. Önümüzdeki Çarşamba günü 9 Mart’ta, partimiz tam ikinci yılını doldurmuş olacak.
DEVA Partisi olarak ülkemizin siyasi hayatına yeni bir nefes getirmenin hep beraber haklı onurunu yaşıyoruz.
Yola çıkarken “Artık Türkiye’de siyaset eskisi gibi olmayacak” demiştik.
“Sorunların değil çözümlerin partisiyiz” demiştik.
“Alışılageldik muhalefet partilerinden olmayacağız” demiştik.
“Ortak akıl ve istişareyle yöneteceğiz” demiştik.
Evet, yola çıktığımız günden beri bütün bu sözlerimizi tutuyoruz. Ülkemizin sorunlarını, alışılmış muhalefet yöntemleriyle değil, somut çözüm önerileriyle dillendiriyoruz.
Sadece eleştirmiyoruz, ne yapılması gerektiği konusunda da açık, net tutumumuzu, önerimizi ortaya koyuyoruz. Seçimlerden sonra iş başına geldiğimizde de ne yapacağımızı gün gün açıklıyoruz.
Ve evet, kafamıza estiği gibi, şahsi çıkarlar uğruna değil; ülkemiz için herkesle, her siyasi partiyle, her sivil toplum kuruluşuyla istişare ile hareket ediyoruz.
İşte bunun en güzel örneğini bu hafta başında gerçekleştirdiğimiz Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem sunum ve imza töreni ile yaşadık.
Altı siyasi parti olarak, ülkemize krizden başka hiçbir şey sunmayan şu andaki “partili ve taraflı cumhurbaşkanlığı sistemi”ni sona erdirme kararlılığımızı gösterdik.
Demokrasi tarihimize geçecek imzalar attık.
Ortak aklı işleterek yürüttüğümüz sürecin sonunda; katılımcı, özgürlükçü ve çoğulcu demokrasi için Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem’e geçiş üzerinde uzlaştık.
Yarının Türkiye’sinin tam demokratik bir ülke olması için büyük bir ortak irade ortaya koyduk.
Hem Meclis’in hem de hükûmetin güçleneceği, yargının tarafsızlığının ve bağımsızlığının tesis edileceği, hak ve özgürlüklerimizin güvence altına alınacağı Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem çalışmamızın ülkemize tekrar hayırlı olmasını temenni ediyorum.
Bu çalışmaya iştirak eden diğer siyasi partilerin genel başkanlarına ve emeği geçen tüm parti mensuplarına tek tek teşekkür ediyorum.
Biliyorsunuz, bundan 2 yıl önce Parti programımızda açıkça güçlü bir parlamenter sistem taahhüdünde bulunmuştuk.
2020 sonunda kendi çalışmamızı tamamlamıştık.
Şimdi de bu çalışmayı, uzlaşma ile, 6 partinin ortak çalışması olarak taçlandırmak gerçekten büyük bir başarıdır.
Yakın siyasi tarihimizde de bir ilktir.
Arkadaşlarım, inanıyorum ki, ülkemiz artık dünden daha güzel olacak, dünden daha güçlü olacak.
Sürekli kriz üreten mevcut otoriter ittifakla vedalaştığımızda, Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem ile her bireyin tek tek güçlendiği bir Türkiye’ye kavuşacağız.
Her bir vatandaşımız kendisini bu ülkenin eşit bir vatandaşı ve güçlü bir vatandaş olarak hissedecek. Bunun nihai hedefi odur. Nihai hedef; önce insan ilkemizden asla vazgeçmeyeceğiz.
Şimdi siz şu andaki iktidarın irili ufaklı ortaklarından gelen laflara hiç bakmayın. Korkunç rahatsızlar. Böyle bir şey beklemiyorlardı. Böyle güçlü bir çıkış beklemiyorlardı.
Onlar uzun süredir istişareyi, farklı siyasi kimlikteki insanlarla birlikte hareket etmeyi, dinlemeyi unuttukları için böyle konuşuyorlar.
Unuttukları için bizi anlayamazlar. İşte o yüzden onlar, bu ülkeyi, bu ülkenin ihtiyaçlarını artık kavrayamıyorlar, kavrayamazlar.
Hiç merak etmeyin, biz bu kabustan uyanıp bir yudum su içme hızında toparlanacağız, huzurla nefes alacağız.
İnanın, çok az kaldı. Bu ülke tekrar ayağa kalkacak. Hiç endişeniz olmasın.
Değerli arkadaşlar,
İç siyasette umut veren gelişmeler yaşanırken, bölgemizde istikrarın bozulduğu bir süreçten geçiyoruz.
Cep telefonlarımızdan, televizyonlarımızdan, bağımsız bir ülkenin, egemen bir ülkenin, bir başka ülke tarafından işgal edilişini endişeyle izliyoruz.
Bugün, Ukrayna’nın işgaline dair birkaç noktanın altını çizmek istiyorum.
Siyasi açıdan baktığımızda, Rusya’nın Ukrayna’ya yaptığı bu saldırı temelsizdir, ikna edici hiçbir gerekçeye dayanmamaktadır.
Rusya Federasyonu’nun kışkırtılması da söz konusu değildir. Bu saldırının meşru hiçbir boyutu yoktur.
Bu işgalle beraber uluslararası hukuk açıkça çiğnenmiş ve Ukrayna’nın toprak bütünlüğüne göz dikilmiştir.
Bağımsız bir ülkeye kukla bir rejim getirmek gibi arkaik bir ihtiras, yeni bir insanlık krizine kapıyı aralamıştır.
Dahası, geldiğimiz aşamada, nükleer saldırı tehdidinin işaret edilmesi insanlık adına utanç verici bir gelişmedir.
Nükleer savaşın kazananı olmaz. Kaybedeni ise tüm dünyadır.
Bir haftadır izliyorsunuz, savaştan en çok etkilenen sivil halktır. Kadınlardır, çocuklardır.
İnsanlar ölüyor, yaralanıyor, sakat kalıyor. Milyonlarca insan kışın ortasında evlerini barklarını terk etmek, başka ülkelere sığınmak zorunda kalıyor.
Gerçekten büyük yazıktır, büyük günahtır.
Bu savaşın bölgesel ve küresel güvenlik üzerinde de son derece tehlikeli sonuçları olacaktır.
Bundan böyle, Türkiye’nin de içinde bulunduğu Avrupa ülkelerinin güvenlik stratejisinin tümüyle güncellenmesi gerekecektir.
Şu andaki iktidar sık sık unutuyor, biz onlara sık sık hatırlatmak zorunda kalıyoruz. Türkiye, bir Avrupa ülkesidir. “Avrupa, NATO bir şey yapmıyor” diyor.
Türkiye hem Avrupa Konseyi tam üyesi hem de NATO üyesidir. Siz Avrupa Konseyi’nin tam üyesi olarak, NATO üyesi olarak ne yapıyorsunuz ondan bahsedin; ele suç atana kadar, NATO’yu, Avrupa’yı suçlayana kadar.
Tüm Avrupa ve Türkiye, Türkiye’nin de içinde olduğu Avrupa, çok net ve hızlı adımlarla bu yeni dönemin gereklerini yerine getirmek zorundadır. Artık hiçbir şey eskisi gibi olmayacak Avrupa’da, Türkiye’nin de içinde bulunduğu Avrupa’da.
Bu savaşın ekonomik sonuçları da yıkıcı olacaktır. Sadece savaşın tarafı olan ülkeler değil, başta komşu ülkeler olmak üzere tüm dünya etkilenecektir.
Temel hammadde fiyatlarındaki artış, küresel ölçekte yeni bir enflasyon dalgasını muhakkak tetikleyecektir.
Değerli arkadaşlar,
Rusya’nın Ukrayna’yı işgaline karşı DEVA Partisi’nin tutumu, sürecin en başından beri çok açık ve nettir.
Daha savaş başlamadan bundan bir ay hatta iki ay önce yaptığımız uyarı konuşmalarının hepsi kayıtlardadır.
DEVA Partisi’nin temel ilkesi; içeride ve dışarıda, her koşulda, amasız ve fakatsız hukukun üstünlüğüne saygıdır. Altına imza ettiyseniz, buna uyacaksınız. Bu kadar basit.
Ben altına imza ettiğim uluslararası anlaşmaları tanımıyorum dediğiniz zaman istikrar kalmaz, güvenlik, huzur kalmaz.
Ülkemizin de bölgemizin de istikrarsızlığa ve düzensizliğe sürüklenmesini önlemenin yegâne yolu, hukukun üstünlüğüne saygı duymaktır.
Bu doğrultuda, taraflar arasındaki görüşmelerin uluslararası hukuka uygun olarak, barışçıl bir çözümle sonuçlanması herkes açısından en hayırlı gelişme olacaktır.
Bakın değerli arkadaşlar,
Türkiye’yi dış politikada her anlamda zayıflatan akıl dışı maceralar artık sınıra dayanmıştır. Bundan sonrası ülkenin güvenliğine de ekonomisine de büyük zarar verir, verecektir.
Dış politikada bugüne kadar yaptığı hatalarla ciddi bir eksen sorununa yol açan Erdoğan-Bahçeli-Perinçek troykasının, dış politikadaki yalpalama devri artık sona ermelidir.
Türkiye’nin, pek çok Avrupa kurumunun onurlu bir üyesi olarak, sorumluluğunun gereğini yapması kaçınılmaz bir ihtiyaçtır.
Öte yandan, ülkemizin Avrupa Birliği doğrultusunda bir an önce kararlı adımlar atması gerekir.
Bunun yolu ise, ülkeyi yöneten troykanın işine son verip, hızlıca demokratikleşmektir.
Dün sayın Erdoğan “Ukrayna ile ilgili gösterdiğiniz hassasiyeti Türkiye için de gösterin. Yoksa birileri saldırdığı zaman mı Türkiye'yi gündeme alacaksınız?” demiş.
Ben sayın Erdoğan’a cevap vereyim:
Türkiye’nin insan hakları, demokrasi ve hukuk devleti sınavındaki başarısız karnesi devam ettiği sürece, siz hiç sağa sola suç atmayın. Önce yapmanız gerekenleri bir yapın ya. Siz yapmanız gerekeni yapıyor musunuz?
Bırakın Avrupa’yı kendi insanımızın hak ettiği hukuk devletini, özgürlük ortamını, demokrasiyi sağlıyor musunuz, ona bakın sağa sola suç atana kadar.
Otoriter iktidarınız sona erdiğinde zaten Avrupa Birliği hedefinden söz etmek mümkün olacaktır.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarını uygulamak başta olmak üzere, evrensel hukuka Türkiye uyduğu zaman zaten Avrupa Birliği hedefinden söz etmek mümkün olacak.
Yalpalama dönemi sona erip, uluslararası toplumda ülkemize güven ve itibar kazandıracak hamleler yaptığımızda, Avrupa Birliği hedefinden söz etmek mümkün olacak.
Bakın daha yeni şahit olduk. Avrupa, NATO gerekeni yapmıyor diyen Erdoğan, aynı günün akşamı gitti Avrupa Konseyi’nde yapılan Rusya oylamasında çekimser kaldı.
Bu büyük bir tutarsızlıktır. Bu, ne yaptığını bilmemektir.
Unutmayın, lafa gelince esip gürleyip, oylama vakti geldiğinde dik durmazsanız, itibar kazanamazsınız.
Bakın arkadaşlar,
Hep söylüyorum, tekrar ediyorum. Bizim için asıl olan vatandaşlarımızın güven içinde yaşayacağı özgür ve zengin bir Türkiye’yi inşa etmektir.
Bu kapsamda, defalarca vurguladığım bir hususun altını bir kez daha çizmekte fayda görüyorum.
Her konuşmamda hukukun üstünlüğüne ve demokrasi seviyemize yaptığım vurgular, milletimizin güvenliği ve refahı için acil bir uyarı niteliğindedir.
Çünkü Türkiye’nin demokratikleşme ihtiyacı sadece iyi niyetli bir söylem değil, ertelenemez bir beka meselesi haline gelmiştir.
Bu konu, diplomatik bir pazarlık konusu değildir. Bu konu, bizim vatandaşlarımız, bizim Türkiye’miz içindir.
Bizim hayalimizdeki Türkiye; evrensel hukukla barışık, özgürlükçü, demokratik ve haysiyetli bir ülkedir.
Değerli arkadaşlar,
Rusya’nın bu saldırganlığının ülkemizi ilgilendiren bir diğer boyutu ise, Ukrayna’daki vatandaşlarımızın güvenliğinin sağlanamamasıdır. Vatandaşlarımızın canının tehlikeye atılmasıdır.
Ortada çok ciddi bir ihmal var.
Ukrayna’daki gelişmelerin Cumhurbaşkanı ve Dış İşleri Bakanı düzeyinde sağlıklı analiz edilemediği apaçık ortaya çıkmış durumda.
İşte günlerdir izliyoruz.
Vatandaşlarımız, savaşın ortasında büyük bir kaygıyla ve gözyaşlarıyla güvenli bir bölgeye geçmeyi bekliyor.
Günlerdir sosyal medyada okuyoruz.
Daha dün bir vatandaşımız tweet atmış, diyor ki “Kız arkadaşımı almaya gittim. Gözümün önünde evi bombalandı. Taksimiz tarandı. Bu tahliye falan değil, buradaki bütün Türkler için ölüm yolculuğu. Saatlerdir ağlıyorum. Bu kadar çaresiz kalmamalıydık.” demiş. Bu tweeti atan bizim vatandaşımız.
Bu söz, “Bu kadar çaresiz kalmamalıydık” sözü, iktidardaki otoriter ortaklığın ülkemizi sürüklediği tablonun en yalın ifadesidir.
Evet “Bu kadar çaresiz kalmamalıydık.”
Türkiye’de kriz çıksa vatandaşlarımız çaresizliğe terk ediliyor. Dünyanın herhangi bir yerinde kriz çıksa, vatandaşlarımız yine çaresizliğe terk ediliyor.
Bakın,
İngiltere Dışişleri Bakanlığı, ta 11 Şubat’ta vatandaşlarının güvenliğini sağlamak amacıyla Ukrayna’daki vatandaşlarını ülkelerine dönme çağrısında bulundu. Saldırıların başlamasından tam 13 gün önce. Daha sayın Erdoğan, Afrika turuna bile başlamamış. Hesapsızlığa, kitapsızlığa dikkat edin.
Daha Afrika turuna çıkmadan İngiltere Dış İşleri Bakanlığı vatandaşlarını çağırıyor. Bir gün sonra Amerika Birleşik Devletleri, 12 Şubat’ta, Ukrayna’da kalan büyükelçilik çalışanları için tahliye emri verdi.
Değil sıradan vatandaşlarını en korumalı, en güvenlikle mekanlar kabul edilen Büyükelçilik binasında çalışan diplomatların, çalışanların dahi Ukrayna’yı terk etmesini söylüyor.
Üstelik “Çatışma olduğunda vatandaşlarımıza yardım etme kapasitemiz düşer” diye de uyarıyor. “Bakın, şimdi terk edin, çatışma başlayınca elimizden fazla bir şey gelmeyecek” diyor.
Avustralya Başbakanı, dünyanın öbür ucu. Bizimkiler burnunun önünü göremiyor, izleyemiyor, ne olduğunun farkında değil. Ta Avustralya Başbakanı açıklama yapıyor 13 Şubat’ta, saldırıdan 12 gün önce. Diyor ki “Durum tehlikeli bir aşamaya doğru gidiyor. Ukrayna’daki büyükelçiliğimizde çalışanlar orayı terk etsin”.
Aynı şekilde, İsrail’in Ukrayna’daki vatandaşlarını 15 Şubat’a kadar tahliye etmek için acele ettiği haberleri, basında yazılıyor, çiziliyor. Tüm bunlar basının yayınladığı haberler. Gizli saklı olan işler değil. Bunu herhalde bizim hükümettekilerin bir okuması lazım. Bu kadar ülke gereksiz yere mi panikliyor? Onlar hiçbir şey görmüyor, bilmiyorlar da acaba biz mi biliyoruz diye şöyle kendi kendilerini bir yoklamaları lazım.
Hindistan Dış İşleri Bakanı tüm vatandaşlarını Kiev’den tahliye ettiğini, ayrıca 12 bin öğrencinin tamamının da Hindistan’a döndüğünü söyledi. Ne zaman? Daha saldırılar başlamadan önce. İşe bakın ya.
Bunların hepsi haber oldu. Bu haberlerin yayınlandığı tarihte ülkenin Cumhurbaşkanı, Afrika turuna başlıyor. Şu ilgisizliği, lakaytlığı, hesapsızlığı, kitapsızlığı bir görün.
Gizli saklı değil. Bakın hepsi basına haber olan gelişmeler. Biz de basından okuduk, takip ettik. Elimizde bizim devletin istihbarat, güvenlik gücü yok. Hiçbir şey yok. Sadece basından okuyoruz ve durumun vahametini, başka ülkelerin ne yaptığını görüyoruz.
Sahadaki gelişmeleri doğru değerlendirebilen ülkeler, önce vatandaşlarının güvenliğini düşündü. Niye? Önce insan. Onun için.
Peki, el alem vatandaşının güvenliğini düşünürken Beştepe ne yaptı?
Niçin ticari hatlar açıkken, ulaşım çok kolayken etkin bir biçimde vatandaşlarımızı Ukrayna’dan ayrılmaya teşvik etmedi?
Hatta bir şey daha söyleyeyim. O günlerde uçakların olduğu son gün uçağa binen vatandaşlarımız, Türk Hava Yolları’nın web sitesinde 5 bin gibi bilet fiyatlarını gördüğünü söylüyorlar.
İşe bakın ya. Savaş geliyor, son uçak diyor, bakıyor internetten 5 bin lira uçak fiyatı.
Niçin vatandaşlarımızı zor durumda bıraktınız?
Sayın Erdoğan pazartesi günü diyor ki “12 Şubattan itibaren irtibat numaraları kayıtlı Ukrayna’daki vatandaşlarımıza ikazda bulunduk.” Çok enteresan. Bunu ne zaman söylüyor? Geçtiğimiz pazartesi günü söylüyor. Üç gün önce söylüyor.
12 Şubat’tan itibaren uyardık diyor. Bir dakika diyoruz. Siz neyin uyarısını yaptınız? Sizin Dış İşleri Bakanlığınızın web sitesindeki açıklamanız ortada. Hükümetin 12 Şubat açıklamasında ne diyor? Sadece Ukrayna’nın doğusuna gitmeyin diyor. Ülkeyi terk edin, boşaltın, öyle bir şey yok. Doğusuna gitmeyin…
Tam bundan 10 gün sonra, 22 Şubat’ta bir açıklama daha geliyor hükümetten ne diyor? Ukrayna’nın doğusundan ayrılın diyor. Yani ortalara doğru gelin, doğusundan ayrılın diyor. Hesapsızlığa, kitapsızlığa bakın.
Belli ki bunlar, yani bizim hükümet Rus saldırısını sadece Ukrayna’nın doğusundaki Donbass bölgesiyle sınırlı kalacağını hesap etmiş. Konu çok açık. Burada büyük bir hesap hatası var. Yapılan açıklamalardan biz bunu çok açık okuyoruz.
Ukrayna’nın topyekûn işgali ve topyekûn bir savaşa sürükleneceğiyle ilgili hiçbir hesap kitap yok. Zaten böyle olsa Afrika’ya gitmez. Böyle olsa Dış işlerinin açıklaması 12 Şubat’ta, 22 Şubat’ta sadece Donbass ile sınırla kalmaz. Sadece Ukrayna’nı doğusunda küçük bir bölgeden bahsediyoruz.
Oysa 24 Şubat’ta Ruslar, Ukrayna’ya dört bir koldan saldırdı. Vatandaşlarımız da ateşin tam ortasında kaldı. İngiltere, Amerika, Avustralya, İsrail saldırıdan 10, 11, 12,13 gün önce vatandaşlarını tahliye çağrısı yaparken siz uyuyor muydunuz? Niçin zamanında uyarmadınız, niçin zamanında tedbir almadanız, niçin vatandaşlarımızı ateşin ortasında bıraktınız? Ben şu anda hükümete soruyorum.
Bu ülkenin bir vatandaşı olarak cevabını bekliyorum. Böyle saçmalık olur mu ya? El alem açık açık çağrı yapmış, bizimki ‘İletişim bilgisi kayıtlı olanlara ikazda bulunduk 12’sinde’ diyor. Siz neyin ikazında bulundunuz? Mesajları açın gösterin bakayım, neyin ikazı?
Doğruyu konuşun doğruyu. Vatandaşı aldatmayın. Hesap, kitap hatası yaptınız; çıkın bunu açıkça söyleyin. İtiraf edin ve özür dileyin bu milletten. Orada kalan tek bir canımıza zarar gelirse bunun sorumlusu hükümettir. Hesapsızlık, vurdumduymazlık içerisinde olan bu hükümettir.
Dışişleri’nin açıklamasına bakıyorsunuz, “Tahliyeye 25 Şubat’ta başlandı” diyor. 24 Şubat’ta saldırı, günaydın. 25 Şubat’ta hava sahası kapanmış, uçaklar durmuş, yollar kesilmiş. Tahliyeye başladık diyor 25 Şubat’ta.
Yani işgal başlamış, millet savaş ortasında kalmış, bizim hükümet anca tahliye etmeyi o gün aklına getirebilmiş. Jeton ancak o zam düşmüş.
Böyle hesapsızlık olmaz. Gerçekten yazık, çok yazık.
Hükûmet, bu ihmalin üstünü örtemez.
Evet, bir yandan Ukrayna’ya insani yardımlar sürdürülmeli, diğer yandan Ukrayna’daki insanlarımıza yardım eli acilen uzatılmalı ve güvenli bir şekilde derhal ülkeye dönüşleri sağlanmalıdır. Bu hükümetin en önemli görevidir şu anda.
Değerli basın mensupları,
Ukrayna krizinin ülkemizi çok yakından ilgilendiren bir diğer boyutu ise ekonomik gelişmeler.
Bu süreçte Rusya ve Ukrayna ile olan ekonomik ilişkilerimizde büyük zararlar yaşanmaya başlamış durumda.
Turizm; çünkü gelen turist azalacak. İhracat; mal satamayacağız. İnşaat ve altyapı şirketlerimiz bu güvenlik durumu devam ettiği sürece orada iş yapamayacak.
Bırakın bunları bütün bu hizmet ve üretilen ticaretin döviz geliri sağlanamayacak çünkü biliyorsunuz özellikle Rusya açısından SWİFT (uluslararası transfer) ile ilgili sınırlamalar var. Yani biz hem Rusya’dan hem Ukrayna’dan turist kaybedeceğiz. Hem Rusya’dan hem Ukrayna’dan ekonomik zarara uğrayacağız.
Artan enerji fiyatları, enerji faturamızı döviz cinsinden artıracak.
Keza, bu sebeplerle cari dengenin iyice bozulması artık bugün için yüksek bir ihtimal haline gelmiştir.
İyi günlerde, daha ortada pandemi, savaş yokken bu ülkenin alın teriyle biriktirdiği 130 milyar dolarlık rezervini tüketen bu hükümet, kötü gün geldiğinde eksi 55 milyar dolara düşmüş bir rezervle bu Rusya Ukrayna savaşının tam da ortasında şu anda yakalanmış durumda.
Tedbirsizlik… Ak akçe kara gün içindir demişler. İyi günlerde biriktireceksin, kötü günler geldiğinde o kaynaklar sana lazım olacak.
Yaşananların sonucunda döviz kurundaki artış kaçınılmaz bir sonuç. Muhtemelen bugünlerde yine Merkez Bankası arka kapıdan yoğun döviz satıyor. Rakamlar çıkar ortaya. Birkaç güne hepsi çıkıyor. İstedikleri kadar gizlemeye, örtmeye çalışsınlar.
Kur artışı demek de nihayetinde enflasyonda yeni bir dalga demek.
Sonuç olarak, bu savaşın ekonomimize en az 20-25 milyar dolarlık bir zarara yol açacağını biz şu andan öngörebiliyoruz.
Ülkemizdeki otoriter ortaklığın, dış gelişmeler karşısında ekonomimizi kırılgan hale getirmesinin de ağır sonuçlarını maalesef yaşadık, yaşıyoruz.
Biz ise, Türkiye’nin önce hızlıca toparlanma; hemen ardından “Güçlü, sürdürülebilir ve kapsayıcı bir büyüme” planına ihtiyacı olduğunu çok iyi biliyoruz.
Bu kapsamda iki hafta önce tanıttığımız Ekonomi ve Finans Politikaları Eylem Planımızda, seçimden sonraki ilk 90 ve 360 günde uygulayacaklarımızı ortaya koyduk.
Ancak, çok kısa vadede, Rusya ve Ukrayna krizinin ekonomik yansımalarını dikkate alan bazı önlemler gerekiyor.
Acilen bazı tedbirler gerekiyor.
Ben şimdi, bu doğrultuda, tedbirlerden bazılarını sizlerle paylaşmak ve buradan da hükûmete çağrı yapmak istiyorum.
1. Derhal, enflasyon üzerindeki baskıların dengelenmesine yönelik adımlar atılmalıdır.
2. Gıda güvenliği konusunda, Beştepe’deki ithalat lobisinin faaliyetlerine son verilmeli ve devlet artık Rusyalı çiftçiyi değil, kendi çiftçimizi desteklemelidir.
3. Türkiye’nin enerji arz güvenliği sağlanmalı ve tek bir ülkeye bağımlılığın azaltılmasına yönelik çalışmalara acilen da başlanmalıdır.
4. Bu amaçla tarım ve enerji sektörlerinde alternatif kanallar geliştirilmelidir.
Bunlar, acilen yapılması gerekenler ama enerji arz güvenliği meselesini biz ta benim Dışişleri Bakanlığı dönemimde, 2008’de, 2009… Dönün geriye Avrupa Birliği Bakanlığı dönemimde en çok uğraştığımız konulardan birisi bu oldu.
Ve hem Türkiye hem Avrupa için enerji arz güvenliğini sağlamlaştıracak, güçlendirecek alternatif enerji hatlarının oluşturulması gerektiği konusunda yüzlerce görüşme yaptık. Peki, alternatif var, nereden geçecek? Türkiye’nin güneyinde ve doğusunda coğrafyadan Türkiye’ye. Ve Türkiye hem kendi ihtiyacını karşılayacak hem de Türkiye üzerinden Avrupa için alternatif enerji hatları oluşacak. Onun için çok çaba gösterdik ama ne oldu daha sonra?
Bu hamaset, kutuplaştırma, sürekli düşman belleme, Türkiye’nin güneyinde ve doğusundaki ülkelerin pek çoğuyla ilişkileri bozdu. Haftanın düşmanı panosuna her hafta bir ülkeyi yazdılar. Muhtemel bizim gaz tedariki yapabileceğimiz ülkelerin tamamıyla arayı bozdular.
Şu anda sadece Türkiye değil eğer Avrupa doğal gaz tedariki konusundan alternatif kaynaklara sahip değilse, Rusya’ya aşırı bir bağımlılık varsa, bunun en önemli sebeplerinden birisi şu andaki hükümetin Türkiye’nin doğusundaki ve güneyindeki ülkelerle siyasi ilişkileri bozmasıdır.
Evet, bozmasıdır diyorum çünkü bunu bilerek, isteyerek yaptılar. Dışarıda düşman gösterip içerideki oy potansiyelini korumaya çalıştılar. Ümit siyaseti bitince gelecekle ilgili ümit üretemeyince korkuyla, düşmanla siyaset yapmaya başladılar.
Dar ideolojik bakışlarını, dar siyasi emellerini bu koskoca ülkenin dış politikasını berbat etmek için kullandılar. Sonuçta ne oldu? Koskoca bir sıfır. Ülkemiz büyük kayıplara uğradı, uğruyor.
Yapılacak çok iş var ama şunu da bilmemiz gerekiyor ki bir yandan da biz, ulusal ve uluslararası çaptaki krizlere karşı en başında hazırlıklı olmalı ve işlerin bu noktaya gelmesini beklememeliyiz. Devlet olmak budur. Devlete yakışan budur. Devlet, her türlü senaryoya kendisini hazırlar. İş olup bittikten, testi kırıldıktan sonra değil. Önceden tedbirini alır.
Biz, geçtiğimiz ağustos ayında açıkladığımız Afet Eylem Planımızda bir çerçeve ortaya koyduk.
Bu taahhüdümüzü bir kez daha hatırlatmak istiyorum.
Biz, doğal afet haricindeki olağanüstü durumları Bütünleşik Afet Yönetimi yaklaşımıyla aşmamız gerektiğini söyledik.
Barış zamanında gelişmeleri takip eden, riskleri analiz eden ve kriz anında krizi yönetebilen bir izleme ve değerlendirme mekanizması kurmanın, böyle bir merkez oluşturmanın da şart olduğunu söyledik. Ve inşallah seçimlerden hemen sonra bunu yapacağız.
Vatandaşlarımıza çaresizlik yaşatan bu devri sona erdireceğiz.
Ülkemizi, dünya arenasına güçlü bir demokrasiyle ve güçlü bir ekonomiyle çıkartacağız.
Ben sözlerimi şimdilik burada noktalıyorum.
Katılımınız için hepinize çok teşekkür ediyorum.
Sormak istedikleri sorular varsa, şimdi sözü değerli basın mensuplarına bırakıyorum.