DEVA Partili Ekmen’den Bakan Işıkhan’a mevsimlik işçi soruları: Çalışma ve yaşam koşullarını iyileştirmek için neler yapılmaktadır?

DEVA Partisi Mersin Milletvekili ve Halkla İlişkilerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Mehmet Emin Ekmen, bugün (7 Temmuz) gerçekleştirdiği basın toplantısında, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan’a mevsimlik işçilerin çalışma koşullarını sordu.

Pandemi ve Ukrayna’nın işgalinin tarımsal üretimin önemini tekrardan vurguladığını belirten Ekmen, tarımsal üretimin büyük bir çoğunluğunu oluşturan mevsimlik işçilerin, tarımsal üretimin en önemli ihtiyacının karşılanmasını sağladığını belirtti.

Evlerinden uzakta çalışarak bu işi icra eden tarım işçilerinin çalışma koşullarına ve haklarına dair politikaların toplumun geniş bir kesimi doğrudan ilgilendirdiğini ifade eden DEVA Partili Ekmen, 2017 yılında güncellenen mevsimlik tarım işçilerinin çalışma ve yaşam koşullarını iyileştirmeye yönelik genelgenin uygulanmasında bir çok sorunun halen devam ettiğini, özellikle cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine geçtikten sonra bu hususta hangi çalışmaların yapıldığını tespit etmenin zorlaştığını vurguladı.

DEVA Partili Ekmen bu konuda, Çalışma ve Sosyal Güven Bakanı Vedat Işıkhan’ın cevaplaması için TBMM’ye soru önergesinde bulundu.

Ekmen, Bakan Işıkhan’a şu soruları sordu:

1. 2017/6 sayılı Başbakanlık Genelgesi ile oluşturulan "Mevsimlik Gezici Tarım İşçileri İzleme Kurulu", Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi sonrasında hangi statüye kavuşmuştur? 2017 yılından itibaren genelge mucibince atılan adımlar ve gerçekleştirilen faaliyetler nelerdir?
2. Başbakanlık 2017/6 sayılı genelgede şartları detaylı olarak anlatılan geçici yaşam alanları şu ana kadar kaç ilde oluşturulmuştur? Eğer oluşturulmuşsa, bu alanların sayısı ve kapasitesi nedir?
3. Genelgede bahsedildiği gibi, İl halk sağlığı müdürlüklerince mevsimlik tarım isçilerinin ve ailelerinin kanser taramaları ile bulaşıcı ve salgın hastalıklara karşı düzenli sağlık taramaları, aşılamaları, gebe, bebek ve çocukların izlemleri yaptırılmış mıdır? Bu hizmetlerin ve hizmetlere erişimin kolaylaştırılması amacıyla mobil sağlık ekipleri oluşturulmuş̧ mudur? Eğer oluşturulmuşsa, bu ekiplerin bugüne dek yaptığı sağlık taramaları, aşılamalar ve diğer hizmetler nelerdir?
4. Sağlık hizmeti sunulan mevsimlik tarım işçilerinin kişi bazında sunulan sağlık hizmetinin türü (teşhis, tanı, tedavi vb. kişisel veri içermeyecek şekilde), bu hizmetin verildiği sağlık birimi/yer bilgisi ile birlikte Mevsimlik Tarım İşçileri Bilgi Sistemi’ne (e-METİP) aktarılmış mıdır? Bu bilgilerin e- METİP’e sürekli ve eksiksiz şekilde aktarılması için teknik altyapı kurulmuş̧ mudur?
5. Aile ve sosyal politikalar il müdürlüklerince kadın, çocuk, engelli ve yaşlılar için sunulan hizmetlerden faydalanmaları sağlanmış̧ mıdır? Ayrıca, okul çağına gelmemiş̧ çocuklar için çocuk gelişim uzmanlarınca eğitim ve bakım hizmetleri sunulmuş̧ mudur? Sunulmuş̧ ise buna dair istatistikler il bazlı ve ülke genelinde tutulmuş̧ mudur?
6. Mevsimlik tarım işçilerinin eğitim yaşındaki çocukları ve özel eğitim ihtiyacı olan çocukları için Milli Eğitim Bakanlığınca yayımlanan 2016/5 sayılı genelge hükümleri ne ölçüde uygulanmıştır ? Bu genelge hükümleri gereği bahsedilen tedbirler hangi bölgemizde ne ölçüde alınmıştır? Kaç çocuğumuz eğitim haklarından geri kalmıştır?
7. Mevsimlik tarım işçilerinin ve ailelerinin inanç ve ibadet ihtiyaçlarının karşılanması için ne tür tedbirler alınmıştır?
8. İşçilerin göç döneminde yolculuklarının güvenli ve sağlıklı bir şekilde gerçekleşmesi için hangi önlemler alınmıştır? Göç alan ve veren yerler arasında trafik denetimleri artırılmış mıdır? Araç ve yol güvenliği konusunda ne tür tedbirler alınmıştır?
9. Mevsimlik tarım işçilerinin ve ailelerinin bilgileri e-METİP’e aktarılmış mıdır?
10. Mevsimlik tarım işçilerinin daimi ikamet ettikleri illere geri döndüklerinde eğitim ihtiyacı olanlar tespit edilerek eğitim ihtiyaçları karşılanması, yetişkinlere okuma-yazma ve/veya meslek edindirme kursları ile sosyal-kültürel faaliyetler düzenlenmesi konusunda ne tür faaliyetler yapılmıştır?
11. Çocuk işçiliğinin ve çocuk emeğinin istismarını önleme konusunda ne tür çalışmalar yürütülmüştür? Çocukların çalışma yaşamına katılımını engellemeye yönelik hangi politikalar hayata geçirilmiştir? Ayrıca, işçi ailelerinin ekonomik koşullarını iyileştirmek ve çocuk ücretine ihtiyaç duymalarını önlemek için hangi önlemler alınmıştır?
12. Göç veren illerde işçiler ve tarım aracılarına, göç alan illerde ise işverenlere ve yöre halkına yönelik bilgilendirme ve bilinçlendirme çalışmaları yapılmakta mıdır? Medyada sıklıkla yer alan olayların yaşanmaması için hangi tedbirler alınmıştır.
13. Bu faaliyetler için ihtiyaç duyulan mali kaynak nereden ne şekilde sağlanmıştır? Bu kaynağın ilgili kurumlara aktarılması konusunda hazırlanmış bir yöntem belirlenmiş midir?
14. Her yıl en geç Şubat ayında valiliklerce hazırlanarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına gönderilmesi gereken Mevsimlik Tarım İşçileri Eylem Planları hangi valiliklerimizce hazırlanmıştır? Bu yıl için bu bildirimi yapan iller hangileridir?
15. Eylem Planı’nın hazırlanması, uygulanması ve izlenmesi valiliklerce ne şekilde sağlanacaktır? Bunun için hazırlanmış bir ofis valiliklerde mevcut mudur? Hazırlanmış izleme ve değerlendirme raporları var mıdır?
16. İl bazında mevsimlik tarım işçilerine ilişkin yaş, cinsiyet, eğitim vb istatistik veriler toplanmakta mıdır?
17. Mevsimlik tarım işçileri ile ilgili kurum ve kuruluşlar arasında koordinasyonun sağlanması, yürütülmesi gereken faaliyetlerin izlenmesi, uygulama sırasında doğabilecek sorunlara çözüm üretilmesi için merkezi ve yerel düzeyde nasıl bir yöntem uygulanmaktadır? Bu kapsamda merkezi ve yerel düzeyde hazırlanmış izleme ve değerlendirme raporları mevcut mudur?
18. Valilikler, üniversite ve sivil toplum kuruluşlarına mevsimlik tarım işçilerinin çalışma ve yaşam koşullarının iyileştirilmesine yönelik projelerine maddi destek sağlamakta mıdır? Bugüne kadar hangi üniversite ve sivil toplum kuruluşunun hangi projesine ne miktarda maddi destek sağlanmıştır?
19. Destek sağlanan projelerde mali desteğin uygun ve yerinde kullanımının denetimi nasıl yapılmaktadır/yapılacaktır?
20. 2017-2023 yılları arası eylem planı ve performans göstergeleri ile uygulanmışsa maddi destek sağlanan proje sonuçları nedir?
21. Çocuk İşçiliği İle Mücadele Ulusal Programı (2017-2023) Eylem Planının’a dair bugüne kadar hangi adımlar atılmıştır? Bu tedbirlerden hangileri ne ölçüde tamamlanmıştır? Tamamlanamayanların gerçekleşmememe nedenleri nelerdir? 2023 yılında tamamlanması gereken tedbir ve eylemlerin gerçekleşme oranları nedir?