Yarına Atılım Eylem Planı

Ali Babacan'dan

Dünya dijitalleşiyor. Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler sağlıktan eğitime, tarımdan bürokrasiye, her alanda hızla dijital dönüşüm gerçekleştirerek çağın gereklerine uygun yaşam koşullarını vatandaşlarının hizmetine sunuyor.

Türkiye dijitalleşen dünyanın gerisinde ve atılım yapmayı bekliyor. Bu nedenle biz DEVA Partisi olarak yeni dünyayla uyumlu, zengin, özgürlükçü ve cesur bir ülke için adım atıyoruz. Yarınların Türkiye’sinde, merkezinde insanın olduğu ve teknolojinin insan mutluluğu için geliştirildiği dönüşümün öncülüğünü yapmak için çalışıyoruz.

Yerli ve yabancı girişimlerin merkezi, fikir ve üretim üssü olmasını hedeflediğimiz ülkemizi, her alanda yapmayı planladığımız gibi, teknolojide de hızla gelişmiş ülkelerin standartlarına ulaştırmayı hedefliyoruz.

Dijital dünyayı yakalamak ve teknolojinin sunduğu tüm imkanları vatandaş refahı için kullanmak bizim elimizde. Bu anlayışla çağın gereklerini yakalayarak dijital dönüşüm ve teknoloji alanında gerçekleştireceğimiz politikalarımızla zihniyet değişimini sağlayacağız.

Türkiye, DEVA Partisi ile çağ atlayacak.

Burak Dalgın'dan

ÖZGÜR, ZENGİN VE DÜNYAYLA YARIŞAN TÜRKİYE İÇİN DİJİTAL DÖNÜŞÜM

İnternet, akıllı telefon, online bankacılık, uzaktan eğitim veya e-ticaret artık hayatımızın vazgeçilmez bir parçası. Hepi topu yirmi yıl önce bunların hiçbirisi yoktu veya olanlar yaygın değildi. Çok hızlı yaşanan bu dönüşüm ülkemiz için hem büyük bir tehdidi hem de büyük bir fırsatı içinde barındırıyor.

Türkiye, 150 yıl önceki Sanayi Devrimi’ni ıskalamanın bedelini bir imparatorluk kaybederek, Rumeli ve Kafkasya’da büyük acılar çekerek ödemiş bir ülke. Bugünkü Bilgi Çağı’nı ve dijital dönüşümü kaçırmak ise toplumsal, ekonomik ve siyasi açılardan ‘gerçek bir bekâ meselesi’. Öte yandan, milletimizin yeniliğe iştahlı, müthiş dinamizminin altını çizmemiz gerekiyor.

Nüfusun yarısı 30 yaş altındaki ‘dijital yerli’ bireylerden oluşuyor. Bu potansiyeli doğru kullanıp, vatandaşlarımızı yeni dönemin imkânlarıyla buluşturursak dünyayla yarışan, özgür ve zengin bir Türkiye’nin yolunu açabiliriz.

Bu hedefi gerçekleştirmek için dijital dönüşüm konusunda üç prensibe sıkı sıkı sarılmak zorundayız:

  • Dijital dönüşüm, özellikle içinde bulunduğumuz dönemde, bir lüks değil, mecburiyettir.

  • Bu dönüşüm, bir teknoloji konusu olmanın ötesinde, bir zihniyet meselesidir.

  • Türkiye, gelişmiş ülkeleri takip etmekte gecikti ama sıçrama stratejisiyle onların

    onların önüne geçme fırsatına sahiptir.

    İşte Yarına Atılım Eylem Planımız bu temeller üzerine yükseliyor. İlerleyen sayfalarda, iktidarı devraldıktan sonraki ilk 90 ve 360 günde hayata geçireceğimiz 38 politika adımı yer alıyor.

    John M. Keynes’in “İnsanlığın siyasi meselesi üç şeyi bir araya getirmektir: ekonomik verimlilik, toplumsal adalet ve bireysel hürriyet” ifadesine benzer şekilde, politika adımlarımızı üç temel eksende grupladık:

  • 7’den 70’e Dünyayla Bütünleşen Türkiye kısmının odağında fırsat eşitliği var. Yaşadığımız çağ için gerekli imkân ve fırsatları (teknolojik cihazlara ve internete erişim, evrensel kabiliyetler odaklı eğitim) her bir vatandaşımızla buluşturacağız.

  • Yoksullaşan Değil Zenginleşen Türkiye kısmı ekonomide yepyeni fırsatları yakalamayı sağlayacak ve verimliliği artıracak adımları içeriyor. Hedefimiz girişimcilerimizin önünü açmak (start-up kanunu çıkarmak, dijital TL sunmak, Silikon Vadisi’ne büyükelçi atamak), sıçrama programımızla ülkemizi dünyanın önde gelen yenilikçilik üslerinden birisi yapmak (nanoteknoloji, özel regülasyon alanları) ve ülkemizi orta gelir tuzağından çıkartmak.

  • Yeni Dünyaya Uygun Kamu Hizmeti ve Mimarisi kısmında ise ‘yarına atılım’ sürecini sağlam bir zemine kavuşturmak için gerekli adımlarımız bulunuyor. Bu sayede, partimizin kuruluş prensiplerinde de yer aldığı gibi, devlet idaresinde şeffaflığı, hesap verebilirliği ve demokratikleşmeyi hayata geçireceğiz. Hürriyetlerin genişlediği (sosyal medya kanunu), çağa uygun kabiliyetlerin kazanıldığı (siber harekât) ve yeni kurumların oluşturulduğu (teknoloji ve girişimciliğe odaklı bakanlık) bu sürecin sonunda kamu yönetimimiz 21. yüzyıla hazır hale gelecek.

    Yarına Atılım Eylem Planı bir nihai belge değil. Bu bir ilk adım. Elinizdeki metni gençlerin, girişimcilerin, iş insanlarının, akademsiyenlerin, sivil toplumun ve tüm vatandaşların katkılarıyla sürekli geliştirmek istiyoruz. Bu metnin bir ‘yaşayan doküman’ olmasını hedefliyoruz.

    Görüş ve yorumlarınızı bekliyoruz.

7’den 70’e Dünyayla Bütünleşen Türkiye

Küresel yeniliği yerelle buluşturacağız. Yaşadığımız çağ için gerekli imkân ve fırsatları ülkemizin en ücra köşelerine kadar taşıyacağız. Her vatandaşımızın teknolojik cihazlara ve internete ulaşımını kolaylaştıracağız. Türkiye’nin yarına atılım sürecinde kimseyi geride bırakmayacağız. Fırsat eşitliği ilkesiyle hareket edeceğiz. Bu doğrultuda, evrensel kabiliyetler odaklı eğitim için dijital dönüşümün her aşamasını başarıyla tamamlayacağız.

Ne yapacağız?

  • Türkiye’nin 5H (hızlı, her yerde, hesaplı, hizmet odaklı ve hür) internete kavuşmasını sağlayacağız.
  • Ülkemizi 1 milyon kilometre fiber altyapı sistemiyle donatacağız. Her internet servis sağlayıcının erişebileceği genişbant Türkiye Çevrimiçi İnternet Altyapı Haritası yayınlayacağız. Ortak altyapının oluşturulmasında şirketlerin katkılarından beslenip, yönetişim prensiplerini belirleyeceğiz.
  • Fırsat eşitliğini sağlamak ve uzaktan eğitim süreçlerinde yaşanan adaletsizlikleri bertaraf etmek amacıyla özel sektörle birlikte 6-25 yaş arasındaki tüm öğrencilere ve gençlere internete bedava erişim hizmeti sunacağız.
  • İnternet erişiminin ve bilgisayar, tablet, oyun konsolu gibi dijital cihazların üzerindeki vergi yükünü indireceğiz. Öğrencilere gelir düzeylerine göre bedava veya indirimli teknolojik ekipman ve yazılım desteği sağlayacağız.

  • Müfredatı çağa uygun hale getireceğiz:

    -Veri okuma, sosyal medya okur yazarlığı ve güvenli internet kullanımını ilköğretimden itibaren, her yaş grubuna uygun seviyelerde, müfredata koyacağız.


    -Liseden mezun olan her gence algoritma ve temel kodlama bilgisine sahip olma imkânı tanıyacağız.

    -Yapay zekâ, girişimcilik ve siber güvenlik gibi alanları lisede seçmeli ders olarak okutacağız. 
 
  • Özel sektör ile iş birliği yaparak çevrimiçi ve uzaktan eğitimi en üst seviyeye çıkaracağız. Avrupa Komisyonu’nun Dijital Eylem Planı doğrultusunda müfredatı dijitalleştireceğiz. Bu yaklaşıma uygun eğitimcilerin yetiştirilmesinde ve müfredatın sunulacağı online eğitim platformlarının geliştirilmesinde özel sektörle iş birliği yapacağız.
  • Yeni teknolojiler sayesinde internet erişimini kırsalda yaşayan vatandaşlarımızın hizmetine sunacağız. Türkiye’de kurulması zor altyapı projelerinin hayata geçirilmesinde en son teknolojiden yararlanmak için küresel oyuncularla müzakerelere başlayacağız.
  • Hastane, okul ve üniversite gibi kamusal alanlarda süper hızlı interneti kullanıma sokacağız.
 
Yoksullaşan Değil, Zenginleşen Türkiye

Dijital alanda uygulayacağımız büyük dönüşüm, ekonomide yepyeni fırsatları yakalamayı sağlayacak ve verimliliği artıracak. Bu amaçla özel sektörün, teknoloji alanındaki faaliyet gösteren şirketlerin ve girişimcilerin önündeki tüm engelleri kaldıracağız. Bu sayede millî gelirimizi yükselterek, nitelikli istihdam sağlayacağız. Ülkemizi orta gelir tuzağından çıkartmak doğrultusunda devasa bir adım atacağız. Ülkemizden yenilikçi girişimler çıkacak. Türkiye’yi küresel girişimleri engelleyen ülkeler liginden kurtaracağız. Yepyeni teknolojilerin gelişimini destekleyen sıçrama programımız sayesinde Türkiye takipçi değil, dünyanın önde gelen yenilikçilik üslerinden birisi olacak.

Ne yapacağız?

  • Start-Up kanunu çıkartacağız. Bu sayede hızlı büyüyen şirketlerin hukuki statüsünü, mali yükümlülüklerini, yatırım enstrümanlarını, teşviklerini ve kapatılması için gereken süreleri gerçekçi bir çerçeveye oturtacağız.
  • Dijital ve teknoloji temelli sektörlerde tek başına (freelance) çalışan bireylerin hukuki statüsünü, sosyal güvenlik koşullarını, mali yükümlülüklerini ve istihdam ilişkilerini düzenleyen ve tüzel kişilik kurulumlarını kolaylaştıran düzenlemeleri hayata geçireceğiz.

  • Dijital Hizmet Vergisi’ni indireceğiz. Stopaj ve KDV yüklerini dünyayla ahenk yakalayacak ve girişimcilerin önünü açacak şekilde ele alacağız.

  • Kripto para mevzuatını çıkartacağız. Borsaları, güveni sağlamak amacıyla düzenleyecek ve denetleyeceğiz. Dünyayla uyum ve yenilikçiliğin önünü açma perspektifiyle hareket edeceğiz.

  • Öncelikle kamu ödeme ve alacaklarında kullanmak üzere Dijital-TL mevzuatını yürürlüğe koyacağız. Böylece kamu maliyesine disiplin getireceğiz. Özel sektörün alacaklarını finansman sağlamak üzere kullanmasına imkân vereceğiz. Sosyal yardımlar ve ihale bedelleri gibi kamu ödemelerini belli kriterler çerçevesinde Dijital-TL ile yapılmasını sağlayacağız.
  • Türkiye’yi FinTek (finans teknolojisi) alanında öncü ülkeler sınıfına taşıyacağız. Bu alandaki dijital dönüşüm perspektifini Avrupa Birliği normlarıyla uyumlu hale getireceğiz. Bu çerçevede FinTek düzenleme deney alanı kuracağız. 

  • Girişim seferberliği başlatacağız. Özel sektörün yeni girişimlerden ürün veya hizmet almasını Dijital-TL vasıtasıyla cazip hale getireceğiz. Kuluçka mezuniyeti ve yatırım alma gibi kriterleri sağlayan girişimcilere seyahat kolaylığı sağlayacağız.

  • Girişimcilerimizin izin, ruhsat, teşvik, teknoloji transferi ve eğitim programları gibi tüm ihtiyaçlarını tek duraktan karşılamak amacıyla Girişimcilik Merkezi (GİMER) kuracağız. Hibe ve teşvik sürecini sadeleştirip süreçleri kısaltacağız.
  • Girişimcilere yönelik yatırım kaynaklarını global ve alanında ihtisas sahibi risk sermaye kuruluşları ile eş-yatırım yapan fonlar kurarak artıracağız. Girişim ve risk sermayesi konusunda uluslararası iş birlikleri yapacağız.

  • Kitle fonlamasının ve etki yatırımcılığının önünü açacağız.
  • E-devlet kodunu girişimcilere açacağız. Bazı alanlarda girişimcilerin de e-devlet

    platformu üzerinden hizmet vermesine imkân sağlayacağız.

  • Kadın girişimciler başta olmak üzere erken aşama girişimcilerimize kamu alımlarında öncelik tanıyacağız.

  • KOBİ dijital dönüşüm ve e-ihracat programı uygulayacağız. Esnafın ve küçük işletmelerin dijital becerilerini artıracağız. Bu kapsamda STK’lar, özel sektör ve üniversite iş birliğine gideceğiz. Bu işletmelerin internet üzerinden kesintisiz hizmet verebilmelerini, internet sitesi ve mobil uygulama gibi dijital varlıklarını geliştirmelerini, ürün ve hizmetlerini tüketiciyle buluşturmalarını ve e-ihracat yetkinliklerini artırmalarını sağlayacağız.

  • Tarımda ve gıdada teknoloji hamlesi yapacağız. Tarımsal üretimdeki verimliliği artırmak amacıyla drone ve robot kullanımını yaygınlaştıracağız. Sensörle toplanan veriyi büyük veri analizine tabi tutacağız. Tarımda tedarik ve finansman yönetimi alanlarındaki atılım için kuluçka programları, devlet çiftliklerinde test alanları ve teşvikleri uygulamaya koyacağız.

  • Bazı sağlık hizmetlerinin aile hekimleri ve uzman doktorlarca cep telefonu üzerinden görüntülü görüşmeyle verilmesini sağlamak amacıyla 7/24 ulaşılabilecek “Doktorum Hep Yanımda” uygulamasını başlatacağız.
  • Başlatacağımız Büyük Veri Hamlesi sayesinde açık veri platformu kuracağız. Kamu kurumlarının verilerini (sağlık, trafik, meteoroloji, noter ham verisi vb.) anonim olarak yerli girişimcilerin kullanımına açacağız. Kişisel mahremiyet çerçevesinde ve bireyin iznine bağlı olarak, kamu kuruluşlarının bazı verileri (diploma, vesikalık fotoğraf, ikamet) birbirleriyle paylaşmalarını ve mükerrer taleplerde bulunmamalarını sağlayacağız.

  • Yerli ve küresel girişimlerin önünü kesen uygulamalara son vereceğiz. Ülkemizde faaliyet göstermelerinin önünü açacağız.

  • Şehir içi yolcu taşıma uygulamalarının önünü lisanslar dahilinde açacağız. Şehir içi ulaşımda vatandaşlarımızın çeşitli seçeneklere sahip olmasına imkân vereceğiz. Bu kapsamda iş ve istihdam imkanlarını artıracağız.

  • Silikon Vadisi’ne Büyükelçi atayacağız. Büyük teknoloji şirketlerinin bölgesel merkezi olmak için gerekli yatırım ve müzakere faaliyetlerini yürüteceğiz.

  • Avrupa Birliği, Birleşmiş Milletler ve OECD başta olmak üzere; dijital dönüşüm ve girişimcilik alanında faaliyet yürüten Yapay Zekâ Küresel Ortaklığı ve EuroHPC gibi uluslararası kurum, organizasyon ve ortaklıklarda aktif rol almak ve buralarda yönetici pozisyonlarına yükselmek için çalışmalarımıza başlayacağız.

  • Dijital Oturma İzni programı başlatacağız. Türkiye’de teknoloji girişimi kurmak isteyen veya Türkiye’deki bir girişimde çalışan yabancı profesyonellere dijital oturma izni vereceğiz.

  • Yepyeni teknolojilerde sıçrama programları oluşturmak üzere; “Otonom Hava Yer Su Araçları”, “Yapay Zekâ ve Veri Teknolojileri”, “Dijital ve Yüksek Teknolojik Tarım”, “Biyoteknoloji ve Gıda”, “Nanoteknoloji” ve “Uzay”alanlarında bilim ve teknoloji seferberliği oluşturacağız. Açıklayacağımız hedef odaklı programları koordine edecek etkin kurumlar kuracağız.

  • Bazı pilot bölgelerde, hava araçları, otonom otomobiller, su üstü araçları gibi alanların gelişimi için özel test ve geliştirme alanları kuracağız. Uygulama geliştirilmesi için farklı regülasyon altyapısına sahip test ve geliştirme alanlarını hayata geçireceğiz. Yabancı araştırmacı ve yatırımcılar için de çekim noktaları olacak bu alanlar kamu, üniversite ve özel sektörün kullanımına açılarak araştırma ve girişimcilik atılımını destekleyecek.

     
Yeni Dünyaya Uygun Kamu Zihniyeti ve Mimarisi

Yarına atılım sürecini sapasağlam bir zemine kavuşturmamız gerektiğinin bilincindeyiz. Çağın gerisinde kalmamak için kamuda gerekli adımları atacağız. Bu kapsamda yeni kurumlar ve kurullar tesis edeceğiz. Yasakçı değil, özgürlükçü kurallar koyacağız. Sosyal medyada ifade özgürlüğünün korunmasından, devletin siber güvenliğinin sağlanmasına kadar her alanda yenilikler getireceğiz. Adil rekabeti güvence altına alacağız. Bürokratik süreçleri dijital ortama taşıyarak, yalın bir hale getirerek ve hızlandırarak vatandaşlarımızın hayatını kolaylaştıracağız. Dijital dünyanın imkânlarını şeffaflık, hesap verebilirlik ve demokratikleşme için kullanacağız.

Ne yapacağız?

  • Dijital dönüşüm, teknoloji ve girişimcilik için ayrı bir bakanlık kuracağız.

  • Cumhurbaşkanlığı bünyesindeki Dijital Dönüşüm Ofisi’ni, Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem zemininde Başbakanlık’a devredeceğiz.

  • Dünyada önde gelen isimlerden oluşan Bilim ve Teknoloji İstişare Kurulu kuracağız.
    Bu heyet, Türkiye’nin ‘takip değil sıçrama’ eksenli teknoloji politikasının belirlenmesi için önerilerde bulunacak. Ayrıca, dünyada önde gelen bilim insanlarımızla yakın çalışarak ‘fikir göçünün’ istikametini Türkiye yapacağız.

  • Yapay Zekâ Etik Kurulu oluşturacağız. Kurulun AB düzenleyici kurullarıyla yakın çalışmasını sağlayacağız. Dil işleme ve benzeri teknolojilerine destek vererek bu alanda özel sektörün önünü açacağız.
  • Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nu (BTK) bağımsız bir kurum haline getireceğiz. Bir kişinin aynı anda hem düzenleyici kurumda (BTK) hem de kamu idaresinde (bakan yardımcısı, bürokrat) veya özel sektör şirketinde (yönetim kurulu üyesi) görev yapmasını sonlandıracağız.

  • Büyük Veri Hamlesi sayesinde kişisel mahremiyet çerçevesinde ve bireyin iznine bağlı olarak, kamu kuruluşlarının bazı verileri (diploma, vesikalık fotoğraf, ikamet) birbirleriyle paylaşmalarını ve mükerrer taleplerde bulunmamalarını sağlayacağız.

  • Kamuda şeffaflık ve hesap verebilirliği dijital kabiliyetleri kullanarak sağlayacağız. Vatandaş ile devlet ilişkisi kapsamında üç platform kurmak için çalışmalara başlayacağız:

     -saydamlik.gov.tr üzerinden ihale şartnameleri yayınlanacak, diğer kamu verileri kullanıcı dostu şekilde izlenebilecek.

    -takip.gov.tr üzerinden izin, lisans ve benzeri başvuruların durumu ve tahmini tamamlanma süresi izlenebilecek.

    -duzenleme.gov.tr üzerinden sivil toplum örgütleri, iş dünyası ve vatandaşlar dijital anketlere katılabilecekler, yapılması düşünülen mevzuat değişiklikleriyle alakalı görüş ve öneri paylaşabilecekler.

  • E-Devlet hizmet ağını genişleterek kamu hizmetlerinde kâğıt, mühür ve imzayı azaltacağız. Bu kapsamda, kişilerin kurumlar ve diğer taraflarla ev kiralama, ikinci el alışveriş gibi ticari borç/alacak ilişkisinde e-devlet üzerinden serbest sözleşme düzenleyebilmesinin önünü açacağız. Bunu yapmak isteyen taraflar bu akdi e-devlet üzerinden dijital olarak imzalayabilecekler. Böylece uzun noter işlemleri azalacak.
     
  • Avrupa Birliği ile dijital dönüşüm alanında iş birliğini artırmak amacıyla AB ile müzakerelerde Tek Dijital Pazar’a öncelik vereceğiz. Dezenformasyon, sosyal medya, dijital hizmet vergilendirilmesi gibi alanlarda uyum sağlayacağız.

  • Türkiye’nin AB standartlarında güvenli ülke sınıfına girmesini sağlayacağız. Böylece bulut bilişim, büyük veri ve yapay zekâ kullanımının ve geliştirilmesinin önünü açacağız. Kişisel Verileri Koruma Kanunu (KVKK) düzenlemelerini AB Genel Veri Koruma Yönetmeliği (GDPR) ile uyumlu hale getireceğiz.

  • Sosyal Medya Kanunu’nu evrensel hukuka göre düzenleyeceğiz. 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun’u tüm kullanıcıların sosyal medya mecraları üzerindeki ifade özgürlüğünü ve kişisel mahremiyetini koruyacak şekilde ve geniş istişareyle yeniden düzenleyeceğiz. Sosyal medya platformlarının hak ve yükümlülüklerini ve kanunda öngörülen yaptırımları tekrar ele alacağız.

  • Yeni çağın savaşlarına hazır olmak, ülkemize düzenlenen siber saldırıları bertaraf etmek için üst düzey bir Siber Harekât Birimi kuracağız.

  • Siber Saldırı Destek Hattı kuracağız. Vatandaşların bedelsiz ulaşabileceği Veri ve İnternet Güvenliği Hattı, Kişisel Verilerin Korunması ve Kanunu ihlalleriyle ve internet dolandırıcılığıyla mücadele edecek.

  • Devletin AR-GE ve dijital dönüşüm yapılanmasını yalın ve etkin hale getirmek amacıyla TÜBİTAK’ın kabiliyet ve sorumluluklarını ayrıştıracağız. TÜBİTAK’ı sadece Araştırma Enstitüleri ile kritik alanlarda ileri araştırmalar yapan bir kurum haline getireceğiz.

  • Araştırma ve teknolojiyi üniversitelerde, özel sektörde ve kamuda desteklemek amacıyla ayrı bir Araştırma ve Geliştirme Destekleme Kurumu kuracağız. Teknopark teşviklerini fiziksel mekândan bağımsız hale getirerek tüm Türkiye’yi teknopark yapacağız.

  • Türk Telekom’un lisans durumunu netleştireceğiz ve sektörde yer alan tüm paydaşların adil rekabet etmesini sağlayacağız.

  • 5G lisans ihalesi sürecine başlayacağız.

  • Afetle mücadelenin her safhasında teknolojiden faydalanacağız. Risk analizinde sensörlerden, afetin ilerlemesinin takibinde uydulardan, kurtarma çalışmalarında drone ve robot teknolojilerinden etkin bir şekilde yararlanacağız. Kent bilgi sistemlerinin kapasitelerini güçlendireceğiz.